CANLILARIN SINIFLANDIRLMASI VE HANYANLAR ALEMİ

HEpsi çok hücrelidir. Çok azı mikroskobik (tenyalar, su pireleri), çoğu ise makroskobiktir. Hepsi heterotrof olarak beslenir. Hücrelerinde çeper ve plastitler yoktur. Sentrozomları bulunmakta olup, depo karbonhidratları glikojendir.

Şekil : Hayvanlar Alemindeki Alt Gruplar
Çoğunlukla, bir yere bağlı olmadıklarından ve kasları bulunduğundan yer değiştirebilirler. Süngerler hariç tutulursa, hepsinin sinir sistemi vardır. Çoğu ayrı eşeyli olarak ürer. Eşeysiz üreme yapabilen türleri azınlıktadır.






*Hayvanlar alemi:


→Çok hücreli canlılardır.
→Süngerler hariç, hepsinde sinir sinistemi bulunur ve aktif olarak yer değiştirebilirler.
→Heterotrof beslenirler.
→Besinlerini glikojen şeklinde depolarlar.
Hayvanlar alemi; omurgasız ve kordalılar olmak üzere iki şube altında incelenirler.



►Omurgasız hayvanlar :
→Sinir sistemi varsa, sinir ipi karın kısmından geçer.
→Dolaşım sistemi varsa, genellikle açık dolaşım taşır.
→Bazılarında kapalı dolaşım bulunur. (toprak solucanı, ahtopod, mürekkep balığı)
→İskelet varsa, genellikle dış iskelet bulunur.
→Bazılarında iç iskelet bulunur. (süngerler, mürekkep balığı, derisi dikenliler)
→Kas varsa, düz kas şeklindedir.
→Sadece eklem bacaklılarda çizgili kaslar bulunur.
Omurgasız hayvanlar; süngerler, sölenterler, solucanlar, yumuşakçalar, eklembacaklılar ve derisi dikenliler olmak üzere
6 alt şube altında incelenirler.

►►Süngerler:


→Hepsi sularda yaşar.
→Tek bir ana açıklıkları vardır.
→Vücutlarında por adı verilen delikler bulunur.
→Su porlardan girer ve ana açıklıktan dışarı verilir.
→Hiçbir sistemleri bulunmaz.
→Sadece tuzlardan oluşmuş basit bir iç iskelet vardır. (Si ve CaCO3 yapılı)
→Vücutları endoderm ve ektodermden oluşmuştur. (Mezoderm oluşmaz)
→Hücre içi sindirim görülür.
→Eşeysiz tomurcuklanarak, eşeyli metagenez ile çoğalırlar.
→Üreme organları, vücudun belirli bir bölgesinde bulunmaz.
►►Sölenterler:

→Hepsi sularda yaşar.
→Ağız ve anüs görevi yapan tek bir açıklık vardır.
→Vücutları endoderm ve ektodermden oluşmuştur. (Mezoderm oluşmaz)
→Gastrovasküler boşluk adı verilen sindirim kanalları bulunur. (ilk sindirim boşluğu)
→Eşeysiz tomurcuklanarak, eşeyli metagenez ile çoğalırlar.
Örnek: Hidra, mercan, deniz anası, deniz şakayığı, deniz kalemi,
→Hidrada ilk sinir ağı görülür.
→Hidra ve deniz anasının, zemine yapışık olarak yaşayan polip ve serbest haraket edebilen medüz formları bulunur.
►►Solucanlar:
→Vücutları; ektoderm, endoderm ve mezodermden oluşmuştur.
→Solucanlardan itibaren, geri kalan tüm hayvanlar; bu üç embriyonik tabakadan oluşur.
Solucanlar; yassı, yuvarlak ve halkalı olmak üzere 3 sınıfa ayrılır.



►►►Yassı solucanlar:

→Ağız ve anüs görevi yapan tek bir açıklık vardır.
→Gastrovasküler boşluk adı verilen sindirim kanalları bulunur.
→İlk mezoderm kökenli kaslar bulunur.
→Genellikle iç parazit olarak beslenirler.
→Hermafrodit canlılardır.
Örnek: Planarya, karaciğer kelebeği, tenyalar (domuz tenyası, sığır tenyası, balık tenyası, köpek tenyası)
→Planaryada ilk merkezi sinir sistemi görülür.
→Karaciğer kelebeği ve tenyalar kendi kendini dölleyebilir.


►►►Yuvarlak solucanlar:


→Vücut boşlularında ağız ve anüs olmak üzere iki açıklık bulunur.
→Yuvarlak solucanlardan, itibaren geri kalan tüm hayvanlarda ağız ve anüs ayrıdır.
→Karada, deniz ve göllerde yaşar.
→Bazıları iç parazit olarak yaşar.
→Ayrı eşeylidirler.
Örnek: Bağırsak solucanı, kıl kurdu, trişin, fil hastalığı kurdu…

►►►Halkalı solucanlar:

→Vücutları halkalı yapıdadır.
→Hidrostatik iskelet taşır.
→Hermafrodit canlılardır.
→Kendi kendilerini dölleyemezler.
Örnek: toprak solucanı, sülük
→Toprak solucanında ilk kapalı dolaşım sistemi görülür.

►►Yumuşakçalar:
→Vücutları yumuşak yapıda olup, bazılarında dış iskelet bulunur.
→Mürekkep balığında iç iskelet bulunur. (CaCO3 yapılı)
→Sularda yaşayanları solungaç solunumu yaparlar.
→Karada yaşayanları basit akciğer solunumu yapar.
→Ahtopod ve mürekkep balığında kapalı dolaşım, geri kalanlarında açık dolaşım görülür.
Örnek: Midye, salyangoz, ahtopod, mürekkep balığı, sümüklü böcek…
→Sümüklü böcekte dış iskelet yoktur.


►►Eklem bacaklılar:
→Eklemli üyelere sahiptir.
→Çizgili kaslar taşır.
→Dış iskelet taşırlar. (kitin yapılı)
→Karada yaşayanları, trake solunumu; suda yaşayanları, basit solungaç solunumu yapar.
→Hayvanlar aleminde en fazla tür sayısına sahip şubedir.
Eklem bacaklılar; kabuklular, Arachnitler, çok ayaklılar ve böcekler olmak üzere 4 sınıfa ayrılırlar.

►►►Kabuklular:
→Genellikle sularda yaşarlar.
Örnek: karides, ıstakoz, yengeç, su piresi, tesbih böceği

►►►Arachnitler (örümcekler):

→Vücutları göğüs ve karın olmak üzere iki segmentten oluşmuştur.
→Başları, göğüs segmenti ile kaynaşmıştır.
→Göğüs segmentinden 4 çift bacak çıkar.
→Çoğu zehirlidir.
→Özel bir trake solunum türü olan, kitapsı akciğer bulunur.
Örnek: Akrep, örümcek, kene
►►►Çok ayaklılar:
→Bazıları zehirlidir.
Örnek: Kırkayak, çiyan
►►►Böcekler:


→Vücutları, baş, göğüs ve karın olmak üzere 3 segmentten oluşmuştur.
→Göğüs bölümünden üç çift bacak çıkar.
→Genellikle göğüs bölümünden 2 çift kanat çıkar.
→Bazıları zehirlidir.
→Başkalaşım geçirirler.
→Azotlu boşaltım atıkları ürik asittir.
Örnek: Arı, sinek, kelebek, karınca, bit, pire, çekirge, yusufçuk, hamam böceği, dana burnu…

►►Derisi dikenliler:
→Hepsi sularda yaşar.
→Solungaç solunumu yapar.
→İç iskelet taşırlar. (CaCO3 yapılı)
→Vücutları dikenlerle kaplıdır.
→Tüp kanal ayaklar bulunur.
Örnek: Deniz yıldızı, yılan yıldızı, deniz kestanesi, deniz lalesi, deniz hıyarı…
→Deniz kestanesinin ağız bölgesinde, mekanik sindirim yapan aristo feneri bulunur.
►Kordalılar:
→Sırtlarında sinir kordonu bulunan canlılardır.
→Sinir kordonunun altında nötokord adı verilen sırt ipi vardır.
→Embriyolarında solungaç yarıkları bulunur.
→Embriyolarında kuyruk bulunur
Kordalılar; ilkel kordalılar ve omurgalılar olmak üzere iki alt şubeye ayrılır.


►►İlkel kordalılar:
→Hepsi denizlerde yaşar ve vücut yüzeyi ile solunum yaparlar.
→Kanlarında alyuvarlar bulunmaz.
→Tulumlularda hariç, kapalı dolaşım görülür.
Örnek: Amfiyoksüs (kafatassızlar), Balanoglossus, ve tulumlular (Salpa, Doliolum) örnek olarak verilebilir.
→Tulumluların erginlerinde; sinir ipi, nötokord ve kuyruk bulunmaz.
→Tulumlular başkalaşım geçirir.
→Amfiyoksüsün boşaltım organı, nefridyumdur.
→Amfiyoksüs, omurgasız ile omurgalılar arasında geçiş formu olarak kabul edilir.

►►Omurgalı hayvanlar:
→Omurga ile başlayan iç iskelet taşırlar.
→Embriyolarında solungaç yarıkları, nötokord ve kuyruk bulunur.
→Solunum organları yutak ile bağlantılıdır.
→Kapalı dolaşım sistemleri vardır.
→Boşaltım organları böbrektir.
→Kanlarında alyuvarlar bulunur.
Omurgalı hayvanlar; balıklar, kurbağalar, sürüngenler ve kuşlar olmak üzere 5 sınıfa ayrılırlar.



►►►Balıklar:
→Hepsi sularda yaşar.
→Solungaç solunumu yapar.
→Çenesiz balıklar hariç, derilerinde pullar bulunur.
→Dış döllenme dış gelişme ile çoğalırlar. (Yumurtlarlar)
→Kalpleri iki odacıklıdır.

→Kalplerinde kirli, vücutlarında temiz kan dolaşır.
→Küçük dolaşım görülmez.
→Azotlu boşaltım atıkları NH3’ tür.
→Soğuk kanlıdırlar.
Balıklar; çenesiz, kıkırdaklı ve kemikli balıklar olmak üzere 3 alt sınıfa ayrılırlar.

¤Çenesiz balıklar:
→Çene, pul ve çift yüzgeçleri yoktur.
→Kıkırdak yapılı iskelet taşırlar.
→Parazit olarak beslenirler.
Örnek: Dokuz gözlüler (Petromizon, Lamprey), Myxine
¤
→Kıkırdak yapılı iskelet taşırlar.
→Hava keseleri (yüzme kesesi) bulunmaz.
Örnek: Köpek balığı, deniz kedi balığı, elektrikli vatozlar, vatoz balığı…
→Köpek balıklarında solungaç kapağı bulunmaz.
→Köpek balıklarında iç döllenme gerçekleşir ve yavrularını doğururlar.
¤Kemikli balıklar:
→Mersin balıkları ve Polyodon hariç, iskeletleri kemikten yapılmıştır.
→Mersin balıklarında ve Polyodonda iskelet kıkırdak yapılıdır.
→Solungaçları üzerinde, solungaç kapakları bulunur.
→Hava keseleri taşırlar.
Örnek: Deniz atı, akciğerli balıklar, elektrikli yılan balıkları, mersin balıkları, polyodon, yayın balığı, yılan balıkları, hamsi, lüfer, kefal, istavrit, sazan…
►►►Kurbağalar:
→Suda ve nemli yerlerde yaşarlar.
→Derileri nemlidir.
→Bazılarının derilerinde zehir bezleri bulunur.
→Derilerinde ortama göre renk değişimini sağlayan kromotoforlar bulunur.
→Dişleri vardır.
→Dış döllenme dış gelişme yolu ile çoğalırlar.
→Başkalaşım geçirirler.
→Larvaları suda yaşar ve solungaç solunumu yapar.
→Erginleri karada yaşar ve deri ve akciğer solunumu yaparlar.
→Kalpleri 3 odacıklıdır.

→Kalpte ve vücutta karışık kan dolaşır.
→Kış uykusuna yatarlar.
→Soğuk kanlı hayvanlardır.
→Azotlu boşaltım atıkları üredir.
Kurbağalar, kuyruklu ve kuyruksuz kurbağalar olmak üzere iki gruba ayrılırlar.



►►►Sürüngenler:
→Derilerinde pullar bulunur.
→Akciğer solunumu yaparlar.
→İç döllenme dış gelişme ile çoğalırlar.
→Soğuk kanlı canlılardır.
→Kış uykusuna yatarlar.
→Azotlu boşaltım atıkları ürik asittir.
Sürüngenler; kaplumbağalar, kertenkeleler, yılanlar ve timsah olmak üzere 4 takımda incelenirler.

→Kaplumbağa, kertenkele ve yılanların kalbi 3 odacıklıdır.

→Kalplerinde yarım perde bulunur.
→Kalplerinde ve vücutlarında karışık kan dolaşır.
→Timsahların kalbi 4 odacıklıdır.

→Kalpte temiz ve kirli kan birbirine karışmaz.
→Kan kalpten çıktıktan sonra panizza kanalı ile karışır.
→Vücutlarında karışık kan dolaşır.


►►►Kuşlar:
→Derilerinde tüyler bulunur.
→Sıcak kanlı hayvanlardır.
→Kalpleri 4 odacıklıdır.

→Kalpte ve vücutta temiz ve kirli kan birbirine karışmaz.
→Akciğer solunumu yaparlar.
→Akciğerlerine bağlı hava keseleri bulunur.
→Uzun kemiklerinin içi boştur.
→Akciğerlerinin altında bağ dokudan oluşmuş diyafram bulunur. (zarlı diyafram)
→Azotlu boşaltım atıkları ürik asittir.
→İç döllenme dış gelişme ile çoğalırlar.
→Yavru bakımı görülür.
►►►Memeliler:
→Derilerinde kıllar ve ter bezleri bulunur.
→Sıcak kanlı hayvanlardır.
→Yavrularını sütle beslerler.
→Akciğer solunumu yaparlar.
→Akciğerlerinde alveoller bulunur.
→Akciğerlerin altında kaslı diyafram bulunur.
→Olgun alyuvarları çekirdeksizdir.
→Azotlu boşaltım atıkları üredir.
→Kalpleri 4 odacıklıdır.

→Kalpte ve vücutta temiz ve kirli kan birbirine karışmaz.
→İç döllenme iç gelişme ile çoğalırlar. (gagalı memeliler hariç)
Memeliler; gagalı, keseli ve plasentalılar olmak üzere 3 alt sınıfa ayrılırlar.


¤
→İç döllenme dış gelişme ile çoğalırlar. (yumurtlarlar)
Örnek: Ornitorenk, (Platipus) ve dikenli karınca yiyen (Ekidna) örnek olarak verilebilir.
¤Keseli memeliler:
→İç döllenme iç gelişme ile çoğalırlar.
→Tam gelişmeden doğarlar.
→Yavrunun gelişiminin tamamlanması kese içinde gerçekleşir.
Örnek: Kanguru, koala, keseli sincap örnek olarak verilebilir.
¤
→İç döllenme iç gelişme ile çoğalırlar.
→Anne karnında embriyonun gelişimi plasenta aracılığı ile anne kanından aldığı besinlerle gerçekleşir.
Örnek: Kedi, köpek, aslan, yunus, balina, fok, yarasa, köstebek, su samuru, su aygırı, kirpi…örnek olarak verilebilir.